مکانیسم عامل کاهنده آب برای بهبود سیالیت مخلوط بتن عمدتاً شامل اثر پراکندگی و اثر روان­کننده است. افزودنی کاهنده آب در واقع یک سورفکتانت است، که یک انتهای زنجیره مولکولی طولانی آن به­راحتی در آب حلال است – گروه آبدوست. و انتهای دیگر در آب غیرحلال است – گروه آبگریز.

• پراکندگی: پس از مخلوط شدن سیمان با آب، به­دلیل جاذبه مولکولی ذرات سیمان، دوغاب سیمان یک ساختار یکپارچه را تشکیل می­دهد، به­طوری که 10 تا 30 درصد آب اختلاط در ذرات سیمان پیچیده شده و نمی­تواند در جریان آزاد و روان­سازی شرکت کند. نتیجه، به موجب آن بر سیالیت مخلوط بتن تأثیر می­گذارد. هنگامی که افزودنی کاهنده آب اضافه می­شود، چون مولکول­های افزودنی کاهنده آب می­توانند به­صورت جهت­دار روی سطح ذرات سیمان جذب شوند، سطح ذرات سیمان دارای بار یکسانی می­شود (معمولاً یک بار منفی) که یک اثر دافعه الکترواستاتیکی را تشکیل می­دهد. که باعث پراکندگی ذرات سیمان و تخریب ساختار یکپارچه می­شود. بخش پیچیده شده آب را آزاد و در جریان شرکت می­کند، در نتیجه به­طور موثر سیالیت مخلوط بتن افزایش می­یابد.
• روان­سازی: گروه آبدوست در فوق­ روان کننده بتن بسیار قطبی است، بنابراین فیلم جذب فوق­روان کننده روی سطح ذرات سیمان می­تواند یک فیلم آب حل شده پایدار با مولکول­های آب تشکیل دهد و این فیلم آب دارای روان­سازی خوبی است. بنابراین مقاومت بین ذرات سیمان، در نتیجه سیالیت بتن را بیشتر بهبود می­بخشد.

اثر کاهنده آب بر روی بتن و غیره:

• مدت زمان معین: فوق­روان کننده ها عموماً اثر کند کنندگی ندارند و حتی ممکن است باعث هیدراتاسیون و سخت شدن سیمان شوند.  فوق­روان کننده دیرگیر ترکیبی از فوق­روان کننده و دیر گیر کننده است. در شرایط عادی به منظور به تاخیر انداختن هیدراتاسیون سیمان و کاهش هدررفت اسلامپ، مقدار معینی دیرگیر کننده به افزودنی کاهنده آب اضافه می­شود.
• حجم گاز: در حال حاضر، کاهنده آب پلی­کربوکسیلات معمولی دارای محتوای هوای معینی است و میزان هوای بتن نباید خیلی زیاد باشد، در غیر این صورت مقاومت بتن تا حد زیادی کاهش می­یابد.

 احتباس آب: فوق­روان کننده­ها کمک زیادی به کاهش آب انداختن بتن نمی­کنند و حتی ممکن است آب انداختن را افزایش دهند. زمانی که مقدار مصرف بیش از حد باشد، آب انداختن بتن افزایش می­یابد.