انواع درز های بتنی

محتوای مقاله

انواع درز های بتنی عناصری هستند که به منظور مدیریت تغییر شکل‌ها، ایجاد اتصالات، کاهش تنش‌ها و ایجاد تقسیم بندی در سازه‌ها استفاده می‌شوند. این درزها به طور عمده به دو دسته درزهای تغییر شکل و درزهای اتصال تقسیم می‌شوند. در زیر به تشریح بیشتر این دسته‌بندی و برخی از نوع رایج درزهای بتنی اشاره خواهد شد. در سازه‌های بتنی، ممکن است درزهای مختلفی وجود داشته باشد.

برخی از انواع معمول درزها عبارتند از:

  1. درزهای تغییر شکل:

    1. درزهای تغییر شکل عمودی: این درزها برای جذب تغییرات عمودی در سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. تغییرات عمودی می‌تواند ناشی از تغییرات طولی به دلیل تغییر دما و رطوبت باشد. درزهای تغییر شکل عمودی معمولاً در ستون‌ها و دیوارهای بتنی قرار می‌گیرند. آنها می‌توانند به صورت درزهای عمودی مستقیم با استفاده از شیارها یا درزهای ترکیبی با استفاده از مهره‌ها و مواد ترکیبی ایجاد شوند.
    2. درزهای تغییر شکل افقی: این درزها برای جذب تغییرات افقی در سازه‌ها استفاده می‌شوند. تغییرات افقی می‌توانند ناشی از تغییرات عرضی به دلیل زلزله و نیروهای جانبی باشد. درزهای تغییر شکل افقی معمولاً در سقف‌ها و پی‌های بتنی قرار می‌گیرند. این درزها ممکن است شامل شیارها، سطوح لغزشی یا سیستم‌های اتصالی مهره‌ای باشند.
  2. درزهای اتصال:

    1. درزهای اتصال مهره‌ای: این درزها برای اتصال عناصر سازه با استفاده از مهره‌ها و پیچ‌ها به کار می‌روند. آنها معمولاً در اتصالات بین ستون‌ها و بال‌ها یا پی‌ها و ستون‌ها استفاده می‌شوند. درزهای اتصال مهره‌ای که به صورت پیچ و مهره طراحی می‌شوند، امکان تنظیم و تنظیم نیروهای انتقالی را فراهم می‌کنند.
    2. درزهای اتصال پیچی: این درزها از طریق استفاده از پیچ‌ها و اجزا مکانیکی دیگر اتصالات بین عناصر سازه را فراهم می‌کنند. آنها می‌توانند در اتصالات بین قطعات پیش‌ساخته بتنی و همچنین مهره‌ها و پیچ‌هایی را شامل شوند. درزهای اتصال پیچی معمولاً در اتصالات دیوارهای برشی و اتصالات بین قطعات پیش‌ساخته بتنی استفاده می‌شوند.
  3. درزهای تقسیم بندی:

    1. درزهای تقسیم بندی عمودی: این درزها به منظور تقسیم بندی طولی سازه و کاهش تنش‌ها در سازه‌های بزرگ استفاده می‌شوند. آنها معمولاً به صورت شیارها یا درزهای عمودی در دیوارها و ستون‌ها ایجاد می‌شوند. درزهای تقسیم بندی عمودی امکان تغییر شکل سازه را به طور محدود فراهم می‌کنند و در نتیجه تنش‌های ناشی از تغییر شکل را کاهش می‌دهند.
    2. درزهای تقسیم بندی افقی: این درزها برای تقسیم بندی افقی سازه و کاهش تنش‌ها در سازه‌های بزرگ استفاده می‌شوند. آنها معمولاً به صورت شیارها، درزهای سیمانی یا درزهای پلیمری ایجاد می‌شوند. درزهای تقسیم بندی افقی به سازه اجازه می‌دهند تا در صورت وقوع زلزله یا تغییرات حرارتی افقی، به صورت مستقل و به طور محدود تغییر شکل کند و از تماس مستقیم بین عناصر سازه جلوگیری کند.
    3. درزهای انقباضی: این درزها ناشی از انقباض بتن در فرآیند خشک شدن و تشکیل شبکه بتنی است. درزهای انقباضی ممکن است در سطح عمودی و افقی سازه یا در سازه‌های پیش‌ساخته مانند پل‌ها و پی‌های تیرآهنی وجود داشته باشند.
    4. درزهای ساختاری: این درزها به دلیل انجام عملیات ساختاری مانند جوشکاری، تراشکاری، شکستن سطوح بتنی و غیره ایجاد می‌شوند. درزهای ساختاری ممکن است در اتصالات فلزی، نقاط جوش، تراش‌ها، اتصالات دیواره‌ها و سقف‌ها و غیره وجود داشته باشند.
    5. درزهای نمایی: این درزها در نقاط اتصال نماها به سازه بتنی ایجاد می‌شوند. درزهای نمایی ممکن است به دلیل جابجایی نما، تغییرات حرارتی، انقباض بتن و غیره به وجود آیند.
    6. درزهای نشست: این درزها به دلیل نشست سازه یا زمین ایجاد می‌شوند. درزهای نشست ممکن است در نقاط اتصال سازه به پی‌ها، نقاط اتصال جداره‌ها و سقف‌ها، نقاط تقاطع الگوهای سازه‌ای و غیره وجود داشته باشند.

آب بندی درزهای بتنی

همچنین، درزهای دیگری مانند درزهای نفوذ آب، درزهای ناشی از ترکیدگی بتن، درزهای ناشی از نقص اجرایی و غیره نیز ممکن است در سازه‌های بتنی وجود داشته باشد. درزهای بتنی طراحی و اجرایی باید با استانداردها و ضوابط فنی مربوط به سازه‌های بتنی همخوانی داشته باشند. همچنین، نوع و مکان قرارگیری درزهای بتنی بستگی به نیازهای خاص هر سازه و شرایط اجرایی دارد. هر نوع درز نیازمند بررسی دقیق و روش‌های آب‌بندی مناسب خود است.

آب بندی درزهای بتنی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا نفوذ آب می‌تواند منجر به خرابی و آسیب به سازه بتنی شود. برای اجرای صحیح آب‌بندی درزهای بتنی، می‌توانید اصول زیر را رعایت کنید:

  1. پیش آماده‌سازی سطح: قبل از اجرای آب‌بندی، سطح درز باید به طور کامل تمیز و خشک شود. از تمامی ذرات گرد و غبار، روغن، چربی، آب و مواد آلوده دیگر باید پاک شود. در صورت وجود شکستگی یا نقص در سطح بتن، آنها باید ترمیم شوند.
  2. استفاده از مواد آب‌بندی مناسب: برای آب‌بندی درزهای بتنی، از مواد آب‌بندی با کیفیت و مناسب استفاده کنید. ممکن است از مواد آب‌بندی مانند مستحکم کننده‌های بتن، مواد آب‌بندی رنگی، مواد آب‌بندی پلیمری یا مواد آب‌بندی صنعتی استفاده شود. اطمینان حاصل کنید که مواد آب‌بندی انتخابی با استانداردها و دستورالعمل‌های صنعتی مربوطه سازگاری دارند.
  3. رعایت روش‌های اجرایی درست: روش صحیح اجرای آب‌بندی درزهای بتنی بستگی به نوع ماده آب‌بندی و نوع درز دارد. ممکن است نیاز به استفاده از برس برای ایجاد سطح خام بتنی، استفاده از روکش آب‌بندی پلیمری، استفاده از نوارهای آب‌بندی یا استفاده از مخازن آب‌بندی داخلی داشته باشید. در صورت نیاز، بهتر است با متخصصین مربوطه مشورت کنید تا روش مناسب را برای نوع درز و شرایط سازه تعیین کنند.
  4. اجرای لایه‌های چندگانه: برای افزایش اثربخشی آب‌بندی، می‌توانید از لایه‌های چندگانه استفاده کنید. به عنوان مثال، می‌توانید یک لایه آب‌بندی پایه را اجرا کرده و سپس یک لایه روکش آب‌بندی روی آن قرار دهید. این کار می‌تواند از نفوذ آب بهتر جلوگیری کند و ایجاد آبستنی مؤثرتری داشته باشد.
  5. نگهداری و بازرسی منتا از عملکرد صحیح آب‌بندی درزهای بتنی اطمینان حاصل کنید، می‌بایست پس از اجرا، نگهداری و بازرسی منظم انجام دهید. در صورتی که هرگونه آسیب، خرابی یا نشتی در آب‌بندی مشاهده شود، باید فوراً تعمیر شود. همچنین، در صورت نیاز به ایجاد تعمیرات یا تغییرات در سازه، باید آب‌بندی درزهای بتنی را مجدداً بررسی و اجرا کنید.

به طور کلی، در اجرای آب‌بندی درزهای بتنی، رعایت دقیق دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های تولیدکننده مواد آب‌بندی، استفاده از مواد با کیفیت و انجام بازرسی و تست‌های لازم بسیار حائز اهمیت است. همچنین، در صورت نیاز به آب‌بندی حرارتی یا آب‌بندی درزهای واگرایی، روش‌ها و مراحل مختلفی برای آب‌بندی ممکن است لازم باشد که بسته به شرایط خاص پروژه، با متخصصین مربوطه مشورت کنید.